Thursday, March 24, 2011

Варваризм ваштареш

Ончычсо post-што мый тыланда Марла-Рушла 10-томан мутер нерген каласышым, сӧренам мом варваризм ваштареш ышташ лиеш. Кызыт тыгай пашам МарлаМутер у сайтыште пытышым.

Кызыт тиде пашам те ончен кертыда, мутлан, тыште: http://marlamuter.org/muter/10_томан/искусство але тыште http://marlamuter.org/muter/10_томан/культур

Каласаш кӱлеш, тиде маналтеш вес вереш(мутыш) колтымаш. Тиде сайтыште тыгай колтымашым кеч-могай варваризм гыч ышташ лиеш, колтымашым мутер виктарыше веле ыштен кертеш, палыдыме пайдаланыше-влак тидым ыштен огыт керт.

Шонем, варваризм шотышто тиде эн сай лекмаш. Мутер-влакым, Васильев-Учаевын але 10-томаным, вигак тӧрлаташ огеш лий, тиде мутер-влакын авторже-влак улыт. Тиде мутер-влакым мемнан эртыклан оригинал сынан кодыман, кеч могай жапыште ончаш лийже, могай тудо жапыште мемнан йылмына лийе, могай мут-влакым тунам кучылтыныт.

Да эше теве мом шотыш налман. У мут-влак вашталтен кертыт. Мутлан, ончыч ме "сотовый телефон", "сотыкыл телефон" манышна, вара "сотыкыл кутырчык", вара "караш кутырчык" а кызыт "кӱсен кутырчык". Кажне годым тыгай оригинал мутер-влакым тӧрлаташ - ала сай паша огыл, шонем. Сайрак лиеш - у мутерым ышташ (кызыт тиде http://marlamuter.org/muter/Эрыкан). Тиде мутерым кажне регистрацийым эртыше пайдаланыше тӧрлатен кертеш, а вара уже тӱҥ виктарыше оригинал мутер-влакгоч тиде у мутыш колтымашыш ыштеш.

Айста, марий-влак чумыргалза, мемнан паша шуко. Чыла варваризм-влакым мемнан йылме гыч кудалтена.

Tuesday, March 1, 2011

10-томан Марла-Рушла мутер тӱҥямбал эҥыремышвотышто


2011 ийыште Пургыж тылзын 27 кечыныште www.marlamuter.org сайтыште 10-томан Марла-Рушла мутерым верланышна. Кылвер: www.marlamuter.org/muter/10_томан

Шонем, 10-томан мутер нерген шукын уже колыныт. Марий ТУЙ-влак тиде мутер нерген шукын кутыреныт. Тиде мутер кокыте шыжмашым пуа.

Тиде кугу марий мутерым МарНИИЯЛИ ыштен да савыктен. Пашашт ӧрыктарен. 32+ тӱжем наре мут, тиде пеш кугу паша. Тиде икымше - сай шыжмаш. Весыже уже сай огыл. Але МарНИИЯЛИ-ште тыгай еҥ-влак пашам ыштат, але тыгай жап лийын, мутерыште шуко руш мут-влак улыт да автор-влак южгунам руш мут-влак дене марий мутым алмашташ тыршат. Марий мут-влакын кӱлешлыкым иземденыт. Да кызыт тыгай нелылык лектын: руш-влак марий мутланымашым колымо годым, тиде варваризм-влакым колат, да вара марий йылме нерген нунын сай огыл ой лектеш.

Вара тиде мутерым Марий Эл Радио электрон сыныш кусарен. Сай шонемаш, мутат уке. Но тиде паша - пареҥгым луктымаш огыл, шот дене ыштеман. А шот лийын огыл. Кнага гычын электрон мутерыш кусарыме годым, сканлымаш деч вара текст тергыме лийын огыл. Садлан тиде мутерыште шуко йоҥылыш. Кӧ титакан? Шонем, программист-влак тыште титакан огыл. Тыште вуйлатыше-влак титакан. Нуно тергымашым виктарен огытыл, кеч тидым ышташлан йӧн ыле.

Марий калык кызыт йӧсӧ верыште улеш. Йылмым вияҥдыман, кажне тидым палеш. Кузе вара? Кызыт тыгай йӧным темлем. Вот-мутерыште мутым ончымо годым, тыгай полдыш уло "Тыште йоҥылыш". Тудым темдал, да йоҥылыш нерген возо. Мутлан, тиде мутышто: http://marlamuter.org/muter/10_томан/ойлымаш ӱлнӧ мут мучаште пурла могырышто тиде полдыш верланен. Кызыт мемнан сайтыште кеч мутер-влакым тӧрлаташ лиеш, но 10-томан мутер ден Васильев Учаевын мутер-влакым тӧрлаташлан чыла пайдаланыше-влаклан йӧн петырыме. Тиде полдыш гоч йоҥылыш нерген каласен кертат, а вара виктарыше йоҥылышым тӧрлатеш.

Сайт нерген пеш ит вурсо, тиде сайт бета-тӱрлык кызыт. Кузе варваризм шотышто нелылыкым эрташ - вара эше возем. Вучалте изиш.


---
ТУЙ - Тӱшкаувер йӧнык-влак, аҥгличанла - mass-media, рушла - СМИ